چرا بعضی دانشجویان تحصیل بی انگیزه شده اند؟/ از دود چراغ خوردن تا تماشای باب‌اسفنجی سر کلاس
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۹۰۰۰۹
کاربری هم زیر آن تصویر پربازدید نوشته بود: «می‌خواهید به من حمله کنید، قضاوتم کنید، باشه، ولی من کاملاً مخالف این رفتارهام. اگر تمایلی به درس خوندن نداری نرو، نه خودت را به زحمت بنداز، نه پول خانواده‌ات را بنداز دور. واسه موقعیتی که توش هستی ارزش قائل باش».
فراتر از تماشای کارتون باب‌اسفنجی در کلاس درس دانشگاه و واکنش‌هایی اینچنینی، شاید بتوان با اندک تأملی، به چرایی رفتاری که از کاهش اشتیاق و میل به تحصیل در میان دانشجویان حکایت می‌کند، پاسخ داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حرف‌هایی که انتظار شنیدنش را نداریم!
«انگیزه ندارم، وقت ندارم، علاقه ندارم و...» شنیدن این عبارات و جملاتی شبیه این، از زبان دانشجویانی که حالا با شکستن سد کنکور، ورود به بهترین دانشگاه‌های کشور را تجربه کرده‌اند؛ غافلگیرت می‌کند.
برای مثال «ف.ف» دانشجوی تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه فردوسی می‌گوید: می‌دانم رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کنم آینده شغلی ندارد. بنابراین به اجبار و فقط برای گرفتن مدرک، ادامه تحصیل می‌دهم. شاید اگر همین وقتی را که الان باید برای درس خواندن اختصاص می‌دهم، صرف کار کردن می‌کردم، می‌توانستم کلی سرمایه برای آینده‌ام پس‌انداز کنم؛ ولی متأسفانه در جامعه ما برای رسیدن به شغل و جایگاه اجتماعی مهم حتماً باید مدرک داشته باشی.
«جیم.الف» دانشجوی فقه و حقوق هم در خصوص دلایل بی‌انگیزگی‌اش به تحصیل می‌گوید: تازه ازدواج کرده‌ام؛ خیلی از روزها میهمان داریم و مجبورم تا دیر وقت بیدار بمانم و به کارهای منزل رسیدگی کنم. از طرفی سرکار هم می‌روم و دیگر فرصت زیادی برای درس خواندن برایم باقی نمی‌ماند. دانشگاه هم که می‌آیم کلی خسته‌ام، با این‌حال، بودن در دانشگاه برایم مهم است چون به مدرکش نیاز دارم.
در گذشته‌ها چه گذشته؟
استعاره‌هایی همچون «دود چراغ خوردن» و «استخوان سوزاندن» را برای توصیف بزرگان و عالمان رنج‌دیده‌ای به کار می‌برند که مرارت‌ها و سختی‌های بسیاری را در تحصیل علم به جان خریده‌اند.
آن‌هایی که در کوره ده خود نه مدرس داشتند و نه کتابخانه مرکزی، آرشیو، بایگانی، میکروفیلم و نه شبکه‌ای جهانی به نام اینترنت. این‌ها که نبود، هیچ؛ حتی گاه نان و قوت اولیه‌ای هم در حجره‌شان یافت نمی‌شد. ناگزیر لقمه نان بیات و خشکه‌ای را پَر شال خود می‌بستند و راهی مکتبخانه می‌شدند.
روایتی از نمونه معاصرش را دکتر صاحبعلی اکبری، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث برایمان این‌گونه ترسیم می‌کند: در مقطعی که ما در آن تحصیل می‌کردیم دانشگاه جذابیت بیشتری در مقایسه با امروز داشت؛ رقابت فشرده و سخت و ظرفیت پذیرش و تعداد دانشگاهها بسیار محدود بود، بنابراین برای ورود به تنها دانشگاه استان، باید تلاش زیادی می‌کردیم. به‌ویژه آنکه در آن برهه، خبری از کلاس کنکور نبود. ما با علاقه وارد دانشگاه شدیم، تعدادی از دانشجویان، دانشجوی دبیری بودند و آینده‌شان تضمین شده بود و به همین دلیل با علاقه تمام درس می‌خواندند.
شیوه تحصیل و درس خواندن، گروهی و مباحثه‌ای بود. این روش به هم‌افزایی دانش به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی منجر می‌شود. در این شیوه به یک فرد یک موضوع را می‌آموزند. در این سبک، آموختن با آموزش دادن متفاوت است؛ گاهی ممکن است شما موضوعی را بیاموزید اما نتوانید آن را آموزش دهید؛ مباحثه مشکلات اینچنینی را حل می‌کند؛ انگار دارید نقش استاد را ایفا می‌کنید، یعنی ابتدا خودتان به موضوع بحث مسلط می‌شوید و سپس آن را به دیگران آموزش می‌دهید.
وی ادامه می‌دهد: در گذشته، انگیزه دانشجویان زیاد بود؛ دانشجویان مدام دور استاد را می‌گرفتند و سؤالات خود را از او می‌پرسیدند. می‌دانستند کسانی که دبیری می‌خوانند ممکن است در شهرستانی دور افتاده پذیرش شوند و دسترسی کامل به استاد و کتابخانه نداشته باشند، بنابراین سعی می‌کردند از فرصت لازم استفاده کنند.
دکتر امیر راستین، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه فردوسی هم برای آنکه تفاوت میان روزهای دانشجویی امروز و دیروز را نشان دهد، از گذشته دانشجویی خود برایمان می‌گوید: در گذشته، دانشجویان درس را صرفاً برای آموختن علم می‌خواندند. درس‌ها برایمان محبوبیت ذاتی داشت، یعنی بخوانیم که بدانیم، بدانیم که دانسته باشیم. هدف شغلی‌مان هم حرفه‌ای علمی بود که در دانشگاه محقق می‌شود.
درس‌ها برایمان محبوبیت ذاتی داشت، یعنی بخوانیم که بدانیم، بدانیم که دانسته باشیم. هدف شغلی‌مان هم حرفه‌ای علمی بود که در دانشگاه محقق می‌شود.علم و فهمیدن کار سخت و دشواری است. برای مثال در رشته‌ای همچون فلسفه باید از قدرت انتقاد و تفکر انتقادی برخوردار بود. من برای یادگیری علم، وقت زیادی را برای مطالعه و زمانی را نیز به مباحثه اختصاص می‌دادم. مدت زمان زیادی صبح‌ها پس از اقامه نماز، به اتفاق یکی از دوستانم به حرم امام هشتم(ع) می‌رفتیم و مباحثه می‌کردیم. علاوه بر این، تنها به مباحث کلاس‌ها اکتفا نمی‌کردیم و درس‌های اصلی را پیش از کلاس مطالعه می‌کردیم؛ اگر شرح داشت، آن را می‌خواندیم. گاهی پس از کلاس با استاد مباحثه می‌کردیم. برای کنکور هم به تنهایی درس می‌خواندیم و کلاس کنکور نمی‌رفتیم و پول زیادی برای کلاس و منابع خرج نمی‌کردیم.
تفاوت‌های میان ما و دانشجویانمان، تفاوت‌های نسلی است. به دلیل افزایش امکانات و ساده‌تر شدن شرایط زندگی، آدم‌ها خیال می‌کنند قرار است موضوعات را هم راحت‌تر درک کنند و بفهمند. حال آنکه با وجود تعدد منابع الکترونیکی و دسترسی آسان‌تر به آنها، فهمیدن حقایق علمی آسان نشده و همچنان کار سختی است.
درد ماشینی شدن زندگی شهروندی
دکتر صاحبعلی اکبری در خصوص چرایی بی‌رغبتی امروز دانشجویان به تحصیل می‌گوید: دلیل این بی‌رغبتی را باید در نگرانی از آینده شغلی آنها جست‌وجو کرد؛ به‌طوری که می‌گویند پس از سه چهار سال درس خواندن و دود چراغ خوردن، نتوانسته‌ایم از مدرکمان استفاده کنیم و عمرمان هدر رفته است.
وزارت علوم تازه در طرح آمایش به این فکر افتاده که وقتی مجوز رشته‌ای را به دانشگاه می‌دهد، ابتدا از بازار کار آن رشته سؤال کند؛ یعنی ابتدا تکلیف کار دانشجو را مشخص کند و سپس به سایر مسائل بپردازد.این عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی ادامه می‌دهد: البته شکاف و تفاوت حاضر به یک‌باره ایجاد نشده بلکه به‌تدریج و سال به سال شکل گرفته و عمیق‌تر شده است. در این میان، مؤلفه‌های دیگری مثل خود دانشجو و یا قوانین و تصمیمات وزارت علوم نیز اهمیت زیادی دارد. وزارت علوم تازه در طرح آمایش به این فکر افتاده که وقتی مجوز رشته‌ای را به دانشگاه می‌دهد، ابتدا از بازار کار آن رشته سؤال کند؛ یعنی ابتدا تکلیف کار دانشجو را مشخص کند و سپس به سایر مسائل بپردازد.
دکتر اکبری اضافه می‌کند: زندگی دانشجوی امروز با فناوری گره خورده است؛ با وجود این، سلطه فناوری به معضلی برای نسل امروز تبدیل شده؛ چرا که پیش از آن، فرهنگ استفاده از آن را فرانگرفته و نیاموخته است. به همین دلیل این مسئله به شکل اعتیادآوری جای اولویت‌های اساسی زندگی جوان دانشجوی نسل امروز و حتی گاه در میان برخی از استادان دانشگاه را گرفته است.
خلاصه آنکه بسیاری از مشکلات امروز جامعه دانشجویی، متأثر از ماشینی شدن زندگی شهروندی ماست که به تنبلی و بی‌تحرکی شهروندان دامن زده است. دانشجویان امروز شب امتحانی شده‌اند. غافل از آنکه درس خواندن‌های شب امتحان موجب می‌شود مطالب را به حافظه کوتاه مدت بسپارند و پس از برگزاری امتحان، آنها را فراموش کنند، ضمن آنکه یکی دیگر از آسیب‌های این سبک زندگی، خواب آلوده بودن مدام است؛ با این وضعیت، مغز ما دیگر مجال طبقه‌بندی اطلاعات را پیدا نمی‌کند.
حواستان پرت نشود
دکتر راستین برای ایجاد انگیزه در میان دانشجویان به راهکار خود در این خصوص اشاره دارد و می‌گوید: من سعی کرده‌ام تصویری واقعی از دانشگاه را به دانشجویانم نشان دهم و به آنها بگویم شما از آمدن به دانشگاه یک هدف اصلی دارید که متن کار شماست و با یک هدف فرعی سروکار دارید که حواشی کار شما را دربرمی‌گیرد، مراقب باشید این حواشی بر متن کارتان غلبه نکند. شما در محیطی جدید قرار گرفته‌اید که یکسری امکانات و اقتضاهای تازه دارد و این شرایط ممکن است حواستان را پرت کند، در واقع به آنها یک پیش‌آگاهی می‌دهم که از واقعیت دانشگاه و شرایط جدید آگاه شوند و بتوانند هدف اصلی خود را پیگیری کنند.
توی ذوقتان نخورد
دکتر شاهین آخوندزاده، استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران هم ضمن اشاره به دلایل دیگری از بی‌انگیزگی برخی از دانشجویان امروز، به راهکارهای خود برای برون‌رفت از این چالش اشاره می‌کند و می‌گوید: ما سدی به نام کنکور ساخته‌ایم و با ساختن مانعی اینچنینی، این تصور در ذهن بسیاری از دانشجویان شکل گرفته که اگر کنکور را رد کنی دیگر در دانشگاه، آزاد هستی. دانشجویان با چنین تصور غلطی وارد دانشگاه می‌شوند؛ درحالی‌که اصلاً این‌طور نیست. برای مثال در رشته‌های علوم پزشکی فشار درسی چنان زیاد است که اگر دانشجو با چنین تصوری وارد دانشگاه شده باشد به اصطلاح توی ذوقش می‌خورد.
وی در ادامه به ما می‌گوید: مسیر موفقی که دانشگاه‌های مختلف دیگر کشورها که حدود چهار قرن تجربه دارند در مواجهه با این دانشجویان طی کرده‌اند این است که دانشجویان را بین استادان مشاور تقسیم می‌کنند. آنها در ساعت‌های خاص با استادان خود می‌نشینند و استاد به آنها نگرش می‌دهد. اگر استاد بتواند برای آنها الگوسازی کند، می‌تواند نگاه دانشجویان را تغییر دهد. در دانشگاه‌های ما این ارتباط تنگاتنگ میان استاد و دانشجو وجود ندارد و یا آن‌قدر تعداد دانشجویان زیاد است که استاد نمی‌تواند به همه آنها رسیدگی کند، این خلأها را می‌توان با کمک استادان مشاور پر کرد و آنها می‌توانند فضای بی‌رمق دانشجویی را تغییر دهند.
خبرنگار: حدیث مستور
منبع: روزنامه قدسمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: دانشجویان باب اسفنجی نبود انگیزه عضو هیئت علمی دانشگاه ها درس خواندن رشته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۹۰۰۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خراسان رضوی ۲۰ هزار بازمانده از تحصیل دارد
به گزارش قدس خراسان، سید امیر شوشتری روز یکشنبه در نشست خبری در آستانه هفته گرامیداشت مقام معلم در جمع خبرنگاران اظهار کرد: پنج هزار نفر از این تعداد بازماندگان از تحصیل سال گذشته هستند که به صورت تکراری در آمار اعلام شده اند.
وی با بیان اینکه شمار دانش آموزان اتباع خارجی استان خراسان رضوی ۷۰ هزار نفر است، بیان کرد: علاوه بر این سه هزار نفر از دانش آموزان اتباع خارجی نیز در مدارس خودگردان مشغول تحصیل هستند که این مدارس زیر پوشش اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی قرار ندارند.
مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی بیان کرد: بیشترین شمار دانش آموزان با حدود ۹۰ درصد را دانش آموزان افغان تشکیل می‌دهند و اتباع عراقی و سوری در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه شعار امسال هفته معلم تحت عنوان «همه مدیون تو هستیم» اعلام شده است، گفت: در قالب برگزاری آزمون‌های استخدامی مختلف برای سال تحصیلی آینده ۱۰ هزار و ۲۰۸معلم جدید در استان جذب می‌شوند که با استفاده از معلمان قراردادی این شمار به ۱۲ هزارو ۶۸۹ نفر افزایش می‌یابد، بنابراین در سال تحصیلی آینده کمبود معلم نخواهیم داشت.
شوشتری در خصوص آخرین وضعیت اجرای طرح رتبه بندی معلمان در خراسان رضوی نیز گفت: کلیه اعتراضات در این زمینه رسیدگی شده است و احکام لازم برای معلمان استان صادر شد.
به گفته وی، کلیه معلمانی که احکام آنان تا پایان اسفند ماه پارسال صادر شده است، معوقات را دریافت کردند.
تحویل ۳۰۱ فضای آموزشی در خراسان رضوی
مدیر کل نوسازی توسعه و تجهیز مدارس استان خراسان رضوی نیز گفت: در سال گذشته ۳۰۱ پروژه آموزشی با تعداد هزار و ۵۰۰ کلاس درس تحویل آموزش و پرورش شد که نسبت به سال ۱۴۰۱ معادل ۵۰ درصد افزایش دارد.
جاسم حسین پور افزود: سال گذشته پنج استخر دانش آموزی تحویل آموزش و پرورش استان شد و امسال نیز چهار استخر دیگر تحویل و برای چهار استخر جدید نیز تامین اعتبار انجام شده است.
وی اظهار کرد: پیش بینی احداث پنج هزار کلاس درس از محل تحقق مولدسازی از مهمترین اقدامات انجام شده خراسان رضوی در این زمینه است.
مدیرکل نوسازی مدارس خراسان رضوی ادامه داد: سال گذشته بنیاد علوی ۱۰۵ کلاس، بنیاد برکت ۱۷۷ کلاس، کمیساریای عالی ۴۰ کلاس، سازمان مسوولیت‌های اجتماعی ۷۰ کلاس و خیرین ۵۰۰ کلاس درس را در این استان ساختند.
وی اظهار کرد: سرانه فضای آموزشی در کشور پنج و ۲ دهم متر مربع است، در حالی که این رقم در خراسان رضوی چهار و سه دهم متر مربع است.
حسین پور با بیان اینکه خراسان رضوی جزو استان‌های پرجمعیت دانش آموزی کشور است، گفت: هر چه جمعیت دانش آموزی بیشتر باشد، سرانه فضای آموزشی نیز کاهش پیدا می‌کند.
وی گفت: سال گذشته این اداره کل سه هزار میلیارد ریال جهت تجهیز هنرستان‌ها و نمازخانه‌های مدارس استان هزینه کرده است.
منبع: خبرگزاری ایرنا
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است